Хипогликемијата е состојба што се карактеризира со абнормално ниско ниво на шеќер во крвта (гликоза), главниот извор на енергија потребна од вашето тело. Почетокот на хипогликемија може да се должи на предозирање со инсулин, занемарување на препорачаниот распоред за јадење, како и прекумерна или предолга физичка активност.
Хипогликемијата обично е поврзана со третманот на дијабетес. Сепак, голем број состојби, многу од нив ретко, можат да предизвикаат ниско ниво на шеќер во крвта кај луѓе што немаат дијабетес. Хипогликемијата не е само болест, туку индикатор за здравствен проблем.
Причини за хипогликемија
Хипогликемија се јавува кога нивото на шеќер во крвта (гликоза) ќе падне премногу ниско. Постојат неколку причини зошто ова може да се случи, а најчесто е несакан ефект на лековите што се користат за лекување на дијабетес.
За време на варењето, вашето тело распаѓа јаглени хидрати од храна – какви што се леб, ориз, тестенини, зеленчук, овошје и млечни производи – во различни молекули на шеќер. Еден од овие молекули на шеќер е гликозата, главниот извор на енергија за организмот. Гликозата се апсорбира во крвотокот по оброкот, но не може да се случи без помош на инсулин – хормон што го лачи панкреасот.
Гликозата е шеќер во својот состав и служи како клеточно гориво, односно извор на енергија за клетките. Црниот дроб ја регулира гликозата во крвта, дозволувајќи им на сите клетки во организмот да имаат соодветно снабдување со енергија. За разлика од некои други ткива (какви што се мускулите), мозокот има постојана потреба од енергија, така што не е потребен инсулин за да се донесе глукозата во мозочните клетки и да се користи како извор на енергија.
Концентрацијата на глукоза во крвта и неговото внесување во разни ткива зависи од хормоните на панкреасот: глукагон и инсулин.
Инсулинот го промовира внесувањето на гликозата во клетки на различни ткива и се лачи кога се внесува доволно глукоза, додека глукагонот се излачува под услови кога е неопходно да се одржи нивото на гликоза во крвта на оптимално ниво како што е помеѓу оброците.
Опасна за мозокот
Хипогликемијата е особено опасна за мозокот, бидејќи мозокот има многу ограничена можност да користи други извори на енергија покрај глукозата.
Доколку не сте јаделе неколку часови, нивото на шеќер во крвта се спушта, а друг хормон на панкреасот, глукагон, го сигнализира црниот дроб да ја ослободи гликозата во крвотокот. Ова одржува нормално ниво на шеќер во крвта до следниот оброк.
Поретко се појавува кај луѓето што немаат дијабетес
Хипогликемија кај луѓето што не се дијабетичари е многу поретка. Причините можат да вклучуваат:
– Лекови – Одредени лекови може да предизвикаат хипогликемија, особено кај деца или лица со бубрежна слабост.
– Алкохол – Може да предизвика црниот дроб правилно да блокира.
– Тешка болест – Тешка болест на црниот дроб, како што е хепатитис, може да предизвика хипогликемија. Нарушувањето на работата на бубрезите за време на лечењето може да предизвика неправилно излачување на лековите, а со тоа да влијае врз нивото на гликоза во крвта поради нивната акумулација. Долготрајното гладување, при нарушувања во исхраната (анорексија), исто така, може да доведе до хипогликемија.
– Преголема продукција на инсулин – Редок тумор на панкреасот може да предизвика хиперпродукција на инсулин, што резултира во хипогликемија.
– Недостаток на хормони – Одредени нарушувања на надбубрежната жлезда и хипофизата може да резултираат со недостаток на клучни хормони што го регулираат производството на гликоза. Децата со такви нарушувања се повеќе склони кон хипогликемија отколку возрасните.
Деца и бебиња
Хипогликемија може да се појави и кај деца и бебиња. Со доењето може да му помогнете на бебето да ја победи хипогликемијата. Хипогликемија може да се појави повремено или последователно кај малите деца.
Ако забележите дека вашето бебе е често е поспано и слабо – време е да посетите лекар. Ако некој во вашето семејство имал или страдал од хипогликемија, тогаш тоа најверојатно е наследна состојба. Кај бебиња што страдаат од хипогликемија, се препорачува засилено доење. Кај новороденчиња, хипогликемијата е тешко да се дијагностицира затоа што таквите мали деца постојано спијат.
Третманот е индивидуален за секое дете, во зависност од тоа што покажале анализите. Тешка хипогликемија може да доведе до ментална ретардација или срцева слабост, па затоа е многу важно да се дијагностицира и контролира хипогликемија кај деца навремено.
Симптоми и лекување
Симптомите на хипогликемија варираат од случај до друг. Прво, постои чувство на непријатност, а потоа потење. Понекогаш некое лице, иако не е свесно за тоа, може да стане агресивно. Во екстремно тешки случаи, може да се појави и несвестица. Кај помладите луѓе се појавуваат грчеви.
Доколку нивото на гликоза стане премногу ниско, може да се појави хипогликемија и може да се појават следниве симптоми:
– Силно чукање на срцето;
– Замор;
– Бледа кожа;
– Неодлучност;
– Анксиозност;
– Потење;
– Глад;
– Раздразливост;
– Боцкање околу устата;
– Плачење за време на сон;
Влошената состојба се манифестира со:
– Конфузија и абнормално однесување;
– Неможност за завршување рутински задачи;
– Визуелни нарушувања (заматен вид);
– Напади;
– Несвестица.
Најдобриот лек за хипогликемијата е внесувањето доволно шеќери во организмот како и здравата исхрана. Доколку анализите се позитивни, вашиот доктор ќе ви даде соодветен третман за болеста. Третманот вклучува брзи чекори за враќање на нивото на шеќер во крвта во нормалниот опсег од 3,9 – 6,1 mmol на литар; или со голема содржина на шеќер во храната или лековите. Долготрајниот третман бара идентификација и третман на основната причина за хипогликемија.
Хипогликемијата обично се случува кога не јадете долго време (гладување), но тоа не е секогаш случај. Понекогаш се јавува по оброк бидејќи телото произведува повеќе инсулин отколку што е потребно. Овој вид хипогликемија се нарекува реактивна и е најчест кај луѓе што имале операција на желудникот.