Светскиот ден на здравјето се слави на 7 април: само ако ја спасиме нашата планета од еколошка катастрофа, стремејќи се кон економија на благосостојба, можеме да се надеваме на подобар свет.
Нашата планета, наше здравје: е слоганот што го лансираше Светската здравствена организација по повод Светскиот ден на здравјето во 2022 година. Апел кој има за цел да нè потсети – доколку сè уште е потребно – колку негативно влијае климатската катастрофа врз глобалното здравје и животната средина на Земјата.
Во пракса, резимира СЗО, климатската криза е и здравствена криза. И бројките зборуваат сами за себе: 13 милиони смртни случаи ширум светот, секоја година, се должат на еколошки причини. И во загадената планета, болестите како што се ракот, респираторните и срцевите заболувања се во пораст.
Не само тоа. Прво пандемијата Ковид-19 – која сè уште не ни дава одмор – потоа уште една војна, онаа во Украина, во срцето на Европа, која повторно го разгоре стравот од нуклеарната енергија и се претвора во хуманитарна катастрофа: две нови непредвидени катаклизми кои го погодија светот во последните две години и тоа сепак ќе има сериозни последици, којзнае колку долго, особено во најсиромашните земји, каде што недостигот на храна, предизвикан од сè потешкото земјоделство и нееднаквостите во здравството, веќе донесе премногу жртви.
ЗА ГЛОБАЛНО ЗДРАВЈЕ
Можеме ли да замислиме свет во кој чистиот воздух, вода и храна се достапни за секого? Каде економиите се фокусирани на здравјето и благосостојбата на луѓето? И каде градовите се погодни за живеење, а луѓето го имаат под контрола сопственото здравје и здравјето на Земјата?
Оваа година, ова се прашањата што ги покрена СЗО и на кои владите во светот треба да дадат одговори со промовирање на итни и неопходни активности кои ја лекуваат, или барем не ја влошуваат животната состојба на планета.
Како што истакнува СЗО, над 90% од светската популација дише нездрав воздух кој доаѓа од фосилни горива, а една од последиците од глобалното затоплување е ширењето на комарците убијци во земји кои досега не биле присутни.
Да не зборуваме за екстремни временски настани: дождови, поплави, топење на мразот, но и продолжени суши кои предизвикуваат деградација на почвата и недостаток на вода, особено незагадена вода, предизвикувајќи населението да ги напушта своите земји за да не умрат од глад или дијареални заболувања, како што е колерата.
Но, индустријализираните земји имаат и проблеми со храната што се резултат на загадувањето: пластиката, која сега се наоѓа на дното на нашите океани или на највисоките планини, е дел од нашиот синџир на исхрана.
И пазарот на високо хемиски преработена храна и пијалоци предизвикува бран на дебелина, една од причините за порастот на ракот и срцевите заболувања; згора на тоа, производството на ултра-обработена храна генерира една третина од глобалните емисии на опасни гасови.
„2022 година ветува дека ќе биде многу напорна година“, заклучува СЗО. Случаите на КОВИД-19 продолжуваат да растат, поттикнати од новите варијанти и постојаната нееднаквост во дистрибуција на вакцините, како и тековните и новите конфликти. Ова има сериозно влијание врз здравствените системи ширум светот, особено во земјите кои се соочуваат со хуманитарни кризи. За прв пат во историјата на СЗО, упатуваме единствен апел кој вклучува итни здравствени и хуманитарни потреби за секоја земја во 2022 година“.
