Мајмунските сипаници не се нешто ново, но сега се вратија на актуелност. Болеста во никој случај не е нова, но случаи се пријавени во Англија, Шпанија, Португалија, Италија и САД во последните недели. Иако во повеќето случаи се чини дека не е „синџир на зараза“, за некои евидентен е директен пренос преку контакт од човек на човек. Заразата меѓу мажите, според досегашните сознанија, е тешка.
Што се мајмунски сипаници?
Мајмунската сипаница е вирусно заболување предизвикано од вирусот на сипаници кој претежно ги погодува овие животни. Тоа е вирус многу сличен на оној на човечката сипаница. Според експертите, за двата вируса се вели дека се „братучеди“ бидејќи се потомци на заедничкиот вирус, оној на кравјите сипаници.
МПВ првпат беше идентификуван во Европа во 1958 година кај мајмуни од Југоисточна Азија. Во следните години беа пријавени некои епидемии. Болеста, дури и главно кај животните, може да влијае на луѓето поради способноста на вирусот да зарази различни видови. И тоа се случи со неодамнешните пријавени случаи.
КОИ СЕ СИМПТОМИТЕ?
Болеста првично се манифестира преку симптоми слични на грип. Она што ја карактеризира болеста е појавата на кожни лезии слични на оние на човечката сипаница: везикулите се претвораат во пустули до нивното изумирање со „сушење“. Времетраењето на болеста варира помеѓу 15 и 30 дена.
КАКО СЕ ПРЕНЕСУВА?
Вирусот може да се пренесе од човек на човек, но со голема тешкотија. Инфекциите се јавуваат главно со случаен контакт со заразени животни или со луѓе кои престојувале во ризични области. Инфекцијата се јавува со директен контакт со лезиите, со телесни течности (особено со сексуален однос) и со контаминирана облека. Вирусот може да се пренесе и преку капки во акутната фаза, но со близок и продолжен контакт.
Период на инкубација е 7 до 14 дена.
КАКО СЕ ЛЕКУВААТ?
Лекувањето на мајмунските сипаници е многу важно бидејќи смртноста е 10% . Сепак, во моментов нема одобрени третмани, но антивирусниот лек тековиримат (одобрен од FDA за третман на сипаници) и антивирусни лекови цидофовир и бринцидофовир ја покажаа својата ефикасност ин витро и во експериментални модели. Сепак, ниту еден од овие лекови не е проучен или користен во ендемски области за лекување на болеста.
View this post on Instagram
ДАЛИ ИМА ВАКЦИНА?
Бидејќи MPV е вирус сличен на човечката сипаница, употребата на вакцината против сипаници може да биде корисна и за спречување на мајмунски сипаници. Меѓутоа, бидејќи човечката сипаница е искоренета, оваа вакцина повеќе не се користи во големи размери иако сè уште се произведува под името Имванекс. Бидејќи оваа вакцина е корисна против MPV, нејзината администрација е индицирана за оние кои можат да бидат изложени на вирусот од професионални причини.
ШТО ДА СЕ ПРАВИ ДОКОЛКУ СЕ СОМНЕВАТЕ?
Препораките вклучуваат останување дома, одмарање во кревет во случај на треска и контактирање на лекар во случај на плускавци или други кожни манифестации. Како превенција, важно е да се избегне контакт со луѓе со треска и внимателно да се процени, пред каков било близок личен контакт или сексуален контакт, присуството на какви било невообичаени кожни манифестации (како што се плускавци или други лезии) на кожата на партнерот. Ова однесување е корисно за спречување не само на мајмунски сипаници, туку и на други сексуално преносливи инфекции.
Monkeypox remains an under-recognized and underreported emerging disease. Good clinical management can limit disease severity or death.
Learn about prevention and control of #monkeypox in our 🆕 free online course on #OpenWHO:
👉 https://t.co/3MtOCbiVoI pic.twitter.com/o1NabpyEzD— World Health Organization (WHO) (@WHO) April 10, 2022
