Џиновски расед широк повеќе од 200 метри, а длабок над 30 метри, е откриен по земјотресот во турската провинција Хатај. Пред земјотресот, теренот бил апсолутно рамен.
Земјотресите во Турција и Сирија зафатија огромни области и однесоа животи на повеќе од 28 илјада луѓе, (според последните податоци во недела наутро). Портпаролот на турската управа за управување со вонредни состојби ја спореди ослободената енергијата со енергија од 500 атомски бомби. По земјотресот во турската провинција Хатај, се формираше џиновска пукнатина длабока 30 метри и широк околу 200 метри, кој го подели маслиновото поле во локалното село на два дела.
Локалните жители рекоа дека слушнале силна експлозија за време на земјотресот – тоа веројатно бил звук на движењето на земјината кора.
#Turkiye nakon zemljotresa: Ogromna pukotina u zemlji “prepolovila” maslinjak https://t.co/J2Inqn8f6E #zemljotresuTurkiye pic.twitter.com/RTQ3Gr0BUd
— ANADOLU AGENCY (BHSC) (@aa_balkans) February 11, 2023
Голем број други очевидци забележале „зелено светло“ и „зелен чад“ на местото каде што се појавил раседот. Пронајден е во маслиново поле од 35 хектари во центарот на селото Тепехан. Како што истакна еден од сведоците на инцидентот, пред земјотресот теренот бил апсолутно рамен.
– Земјотресот што се случи на југоистокот на Турција е споредлив со експлозијата на 500 нуклеарни бомби, изјави Орхан Татар, шеф на одделот за минимизирање на ризикот од турскиот Оддел за управување со вонредни состојби, пренесува новинската агенција Анадолу.
Првиот земјотрес траеше 65 секунди и имаше разорен ефект.
Претседателот на италијанскиот национален институт за геофизика и вулканологија, Карло Дољони, изјави дека за време на земјотресот во Турција, арапската плоча се поместила околу 3 метри од североисток кон југозапад во однос на плочата од Анадолија.
„Поместувањето од 3 метри е прелиминарна проценка“, изјави тој за италијанскиот дневен весник „Кориере дела сера“. Всушност, објасни научникот, поставеноста на Турција се промени во однос на Сирија.
Според него, невозможно е да се предвиди кога ќе заврши серијата последователни потреси, а додека не се ослободи целата акумулирана енергија, феноменот нема да престане.
„Од проценките што ги имаме, кои постепено се усовршуваат, знаеме дека дел од раседот од најмалку 150 километри се активирал со поместување до 3 метри или повеќе. Со други зборови, како Турција да се поместила во однос на арапската плоча на југозапад“, рече сеизмологот.
„Не може да се каже дека земјотресот во Турција би можел да биде предизвикан од човечка активност“, изјави Рубен Татевосјан од инженерската сеизмологија и проценка на сеизмичка опасност, коментирајќи ги релевантните претпоставки во руските медиуми.
„Не знам ниту еден катастрофален земјотрес кој не бил обвиткан со теории на заговор, ова е нормално. Но, фактот дека напнатоста под земјата се акумулира токму таму беше јасен уште пред 10-15 години. Ова е активна зона, така што овој земјотрес не беше предвидлив, туку очекуван. Бидејќи местото е такво што може да се случи земјотрес на која било активна расед“, рече Татевосјан.
Делот на кој се случи земјотресот е дел од глобалниот систем на раседите на источна Анадолија.
„Пет плочи се спојуваат во овој момент, така што истражувачите знаеле дека еден ден овде ќе се случи сеизмички настан, рече тој.
„Ако се случи земјотрес, да речеме, во Северната американска плоча, тогаш ќе може да се каже дека некој знае како да предизвика земјотреси. Затоа што нема геолошки оправдувања за неговото настанување. Се разбира, во историјата имало примери на неочекувани земјотреси, на пример, во руски Нефтегорск, во Газли во Узбекистан. Но, како што се испостави, овие места едноставно не беа добро истражени – имаше активни дефекти, тие едноставно не обрнуваа внимание на нив“, заклучи Татевосјан.
Земјотреси со јачина од 7,7 и 7,6 степени се случија во близина на границата меѓу Турција и Сирија во ноќта на 6 февруари, проследени со серија послаби потреси. Според последните податоци, бројот на жртвите од земјотресот надмина 28 илјада лица, над 100.000 се повредени, а уништени се околу 6,5 илјади згради. Овој број е „предодреден да се удвои или уште повеќе да се зголеми“, изјави за „Скај њуз“ координаторот на хуманитарните акции на Обединетите нации, Мартин Грифитс и изрази надеж дека „овие планини од урнатини сè уште кријат луѓе, од кои некои сè уште се живи”.
